Öfke Kontrol Bozukluğu Nedir?
Psikiyatri dalının en önemli rahatsızlıklarından biri de öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığıdır. Diğer birçok psikiyatri rahatsızlıklarında olduğu gibi meydana gelmesinde birçok nedenlerin yer alabildiği öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığı taşıdığı birçok olumsuz sonuçları nedeniyle mutlaka tedavi edilmesi gereken psikiyatri rahatsızlıklarındandır.
Genellikle birikmiş stres ve kızgınlık sonucunda ortaya çıkabilen öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığı yine diğer birçok psikiyatri rahatsızlıklarında olduğu gibi başta bireye olmak üzere çevresinde yer alan diğer bireylere de birçok yönden zararlar verebilmeye neden olabilmektedir.
Bizlerin önemli bir psikiyatri rahatsızlığı olarak gördüğü öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığı özellikle hızla değişen çağın beraberinde başta ekonomik sebepler olmak üzere getirdiği birçok olumsuz faktörlere bağlı olarak da kendisini gösterebilmekte ve çoğu zaman tedavi edilmediği takdirde ciddi olumsuz sonuçların meydana gelmesine yol açabilmektedir.
Öfke Kontrol Bozukluğu Sebepleri:
Öfke kontrolü çocukluk çağında başlar ve beyin ön bölgesinin bir işlevidir. Kötü çocukluk çağı yaşantıları ve yanlış tutumlar çocuklarda öfke kontrolünü bozar. Öfke Kontrol Bozukluğu yaşayan bireylerde mutluluk hormonu adı verilen serotonin hormonunun çalışmasında da bir sıkıntı olduğu bilinmektedir.
Epileptik Karakter
Epilepsi gibi beyin hastalıkları öfke kontrol bozukluğuna sebep olabilir. Bazı epilepsi türleri tipik bayılmalarla değil de öfke patlamalarıyla seyreder. Eğer tedavi edilmezse çocukta davranış sorunları gelişir. Psikiyatride “Epileptik Karakter” dediğimiz bir tipleme vardır. Bu kişiler bazı durumlarda kendilerini kaybederler. Kendilerini “o an film kopuyor, gözüm hiçbir şeyi görmedi, vurdum, kırdım, sonra da pişman oldum” diye ifade ederler.
Okulda ve yakın çevredeki arkadaşları tarafından dışlanmak bir öfke sebebidir. Çocuğun fiziksel kusurlarının olması kendisini öfkeyle gösterebilir. “Şişko, bücür, dört göz” gibi lakaplara maruz kalırlarsa öfke davranışı geliştirebilirler.
Ailesi tarafından dövülen çocuklar saldırganlığı bir sorun çözme yöntemi olarak benimser. Ailesi ya da öğretmeni tarafından önemsenmemek bir saldırganlık etkenidir. Çocuk normal yollardan dikkat çekemediğini görünce öfke ve agresyonu kullanır.
Televizyonda şiddet içerikli görüntülere maruz kalan çocuklarda öfke sorunlarının arttığı tespit edilmiştir. Saldırganlık temalı filmler, haberler ve müzik klipleri çocuğun saldırgan olmasında etken olabiliyor. Amerika’da yapılan bir araştırmada müzik kliplerinin %80 ’inin şiddet içerikli olduğu, bunun da çocuk ve ergenlerde şiddeti körüklediği belirlenmiştir.
Çocuklukta Ve Ergenlikte Yaşanan Cinsel Tacizler
Öfke patlama nöbetleri geçiren kişilerde (ergenlik ve erişkinlik dönemlerinde) en çok rastladığımız geçmiş travmatik yaşantılardan birisi, öfke kontrolünü sağlayamayan ve/veya fiziksel şiddet uygulayan (çocuğa ve/veya eşine) bir baba ya da annenin varlığı, diğer ebeveynin bu duruma müdahale edememesi, seyirci kalması ya da ilgisiz kalması durumlarına çocukluk ya da ergenlik dönemlerinde üst üste maruz kalmaktır.
Öfke patlaması nöbetlerini yaşayanlarda (çocukluk, ergenlik ve erişkinlik dönemlerinde) en çok çalışmak zorunda kaldığımız bir diğer travmatik faktör çocuklukta ve ergenlikte yaşanan cinsel tacizlerdir. Erişkinken cinsel tacize maruz kalma durumunda da agresyon birikmesi, çocukluk ve ergenlikte olduğu kadar yüksek olmasa da, ve buna bağlı öfke patlama nöbetleri ile karşılaşırız.
Bir diğer travmatik neden ise ebeveynlerden birinin aşırı pasif ve ezik, diğerinin ise aşırı baskın ve agresif olduğu ortamlardır. Öfke patlaması şikayeti ile gelen kişilerde böyle bir ortamda büyüme geçmişine sıkça rastlarız.
Sebep Olduğu Hastalıklar
Kalp hastalıkları: Birikmiş öfke kalp hızını arttırır, aynı zamanda kalp damarlarında daralma ve kriz etkenidir.
Hipertansiyon: Öfke damar elastikiyetini bozar, kalıcı hipertansiyon oluşur.
Şeker hastalığı: Biriken öfke metabolizmayı bozar ve şekeri yükseltir. Şeker hastası olanların çoğu öfkelidir. Öfkeli oldukları için hasta olmuşlardır.
Ruhsal bozukluklar: Birikmiş öfke, depresyon gibi ruhsal bozukluklarla da gösterebilir. Hem öfke depresyona, hem de depresyon öfkeye yol açar.
Genleri hortlatır: Hepimizde bazı hastalıkların geni mevcut olabilir. Eğer bu genleri aktifleştirmemeyi başarabilirsek, hastalanmadan hayatımızı sürdürebiliriz. Ama öfkeyi kontrol edememe gibi bir problemimiz varsa bu genlerin hortlama riski artar. O zaman genetik haritamızda var olan birçok hastalık tetiklenir. Son yıllarda kanserlerin artmasının altında yatan en önemli etken birikmiş öfke ve strestir.
Öfke Kontrol Bozukluğu Rahatsızlığının Beraberinde Meydana Getirdiği Olumsuz Sonuçlar Nelerdir?
Yukarıda da belirtildiği üzere taşıdığı tehlikeli riskler nedeniyle tehlikeli bir psikiyatri rahatsızlığı olarak görülen öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığı özellikle tedavi edilmediği takdirde çok daha tehlikeli sonuçların meydana gelmesine neden olabilmektedir. Bunlardan en belirgin tehlikeli sonuçları maddeler halinde şunlardır.
– Birey sinir krizleri geçirdiği süreler içerisinde kendisine ve çevresinde yer alan diğer bireylere zarar verebilmektedir.
– Birey sinir krizi anında intihara kalkışabilmektedir.
– Birey kriz anında yanında bulunan aile fertlerine dahi ciddi zararlar verebilmektedir.
– Birey kriz anında etrafında yer alan eşya ve nesnelere zarar verebilmektedir.
– Birey kriz anında içerisinde bulunduğu ortamı ateşe verebilmekte örneğin evinde ise evini otomobilinde ise otomobilini düşünmeden ve anında yakabilmektedir.
– Birey kriz anında çocuğuna veya da eşine ciddi zararlar verebilmektedir.
Öfke Kontrol Bozukluğu Rahatsızlığının Tanısı Nasıl Koyulmaktadır?
Öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığının tanısı oldukça basit yöntemler sayesinde konulmaktadır. Öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığının tanısında ilk olarak hastanın geçmiş hayat hikayesi detaylı olarak incelenmekte ve hastanın sonraki dönemlerde yaşamış olduğu travmalar detaylı olarak incelenmektedir. Bu aşamadan hemen sonrasında ise hastanın kişilik testleri gerçekleştirilmekte ve bu sayede hastanın nasıl bir ruh hali içerisinde bulunduğu tespit edilmekte bunun hemen sonrasında ise gerekli olan tedavi yöntemleri belirlenmektedir.
Öfke Kontrol Bozukluğu Rahatsızlığının Tedavisi Nasıl Gerçekleştirilmektedir?
Öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığının tedavisinde genellikle ve ilk olarak psikoterapi yöntemleri uygulanmaktadır.İlgili doktor tarafından gerçekleştirilen psikoterapi yöntemiyle birlikte çeşitli sakinleştirici ilaç yöntemi de uygulanabilmektedir. Tedavisinin genellikle kısa sürdüğü öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığında çok nadiren de olsa hasta hastanede bir müddetliğine yakın gözetim altına alınabilmektedir. İlgili doktorun gerek görmesi durumunda gerçekleşebilen hastane yatış süreci kısa süren bir süreç olmakta ve bununla birlikte hasta tamamen iyileştirildiğinde ise taburcu edilebilmektedir.
Diğer birçok psikiyatri hastalıklarından farklı olarak özellikle öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığının kısa süreler içerisinde iyileştirilebilmesi için hastanın da bu hastalıktan kurtulmak için çaba sarf etmesi gerekmektedir. Çünkü birçok psikiyatri rahatsızlıklarının geç iyileştirilmesinde hastanın umutsuz ve tedavi sürecine olumsuz yaklaşmasından kaynaklanabilmektedir. Bununla birlikte yukarıda da belirtildiği üzere öfke kontrol bozukluğu rahatsızlığı beraberinde meydana getirdiği tehlikeli sonuçları nedeniyle mutlaka tedavi gerektiren bir psikiyatri sorunudur. Dolaysıyla da bu rahatsızlığın henüz ilk belirtilerinin görülmesi durumunda bireylerin vakit kaybetmeden bir psikiyatri doktoruna başvurması önemle gerekmektedir.